Trobalariak 02


MAITASUNAREN LIRIKA: TROBALARIEN OLERKIAK

TROBADOREAK:

Erdi Aro klasikoko, olerkariak eta musikariak ziren. Korronte hau Frantziako hegoaldean sortu zen XII.mendean eta bere eraginez antzeko literatura agertu zen, beste hizkuntza batzuetan. Batez ere, frantsesez, katalanez, gailegoz, portugesez eta alemanez.

EZAUGARRIAK:

-Egileak, trobadoreak, ezagunak ziren eta musikaz lagunduta zabaltzen zituzten doinuak.
-Haien artean nobleak zein plebeioak zeuden.
-Trobadoreen entzule gehienak aristokratak ziren, gero eta finagoak eta gudarako grina gutxiagokoak.

TROBALARI FAMATUAK:

Adam de la Halle, Jaufre Rudel, Ricardo Corazón de León, Martin Codax galiziarra,
Rimbaut de Vaqueiras katalana  eta Alfonso X ‘’jakintsua’’ Gaztelako erregea.


ALFONSO X

Alfonso, ‘’jakintsua’’ deituta ere bai, Gaztela Leoneko erregea izan zen. Ezaguna da bere idazmahai errealarekin egindako obra literarioa, zientifikoa, historikoa eta juridikoagatik. Babestu, gainbegiratu eta askotan parte hartu zuen idazkian.

Gainera, parte hartu zuen Toledoko itzultzaileen eskolarekin, gaztelaniaren prosari hasiera eman zion obra literarioaren konposaketan.

Horrez gain, “ las Cantigas de Santa Maria” idatzi zuen, beste hainbat olerkiekin batera. Ekarpen handi bat egin zion, memento hartako hizkuntza jasoari.





BIERIS DE ROMANS

Ez da kontserbatzen informazio handirik emakume honi buruz, baina ba da azken urteetan arreta gehien deitu duen idazleetariko bat. Bere olerkiak beste emakume bati buruz hitz egiten dutelako.

Olerkari honen abestietatik bakarrik mantentzen da ‘’Na Maria, pretz [e] fina valors’’ abestia. Beste emakume bati igorrita dagoena eta identitatea jakitea ez dena lortu. Ikerketa batzuek ondorioztatu dute erlazio homosexual bat egon zitekeela zegoela Bieris eta Maria artean.



RIMBAUT DE VAQUEIRAS


Korteko olerkaria izan zen eta bere zerbitzuak eman zituen Asti eta Alessandriaren kontrako borrokan. Zaldun kategoria lortu zuen eta bere idazkiak, bereziki ‘’Carta épica’’ idazkia, komentario garrantzitsu bat osatzen du inperio latindarrarei politikari buruz.

Gaur egun, bakarrik mantentzen da bere obren edizio bat, 33 abesti eta 8 melodiak elkartzen dituena. Bere abestietatik bat, Kalenda Maria, maiatzak 1eko jaietara eskainita, orokorrean hartzen da trobalarien melodia hoberenetariko bat bezala.







Comentarios

Publicar un comentario

Entradas populares de este blog

Erromantizismoa

Imagen
ERROMANTIZISMOA  XVIII. mendearen hamaieran sortutako mugimendu kulturala, artistikoa eta literarioa izan zen; Erresuma Batuan eta Alemanian hasi zen. Neoklasisismoaren eta ilustrazioaren kontrako erreakzio iraultzailea izan zen. Sentimenduei garrantzia handia emanez, Europa eta Amerika osotik garatu zen.  Gai hauek batez ere garatu zituzten: Drama, erotismoa, subjetibismoa, exotismoa, ametsen fantasia… Gaur egun daukagun maitasunaren kontzeptua hortxe oinarritzen da. William Wordsworth eta Samuel Coleridgeren obrarekin erromantizismoa hasi zela esaten da, Inglaterran.  Alemanian, berriz, erromantisismoa Johann Wolfgang von Goethe, Clemens Brentano eta Grimm anaiekin hasi zen.  Frantziako Iraultzan erromantizismoa oso gogor sartu zen, garai hartako sentimenduak garatzen. Idazle nagusiak Alexandre Dumas, VIctor Hugo eta François-Rene izan ziren idazle nagusiak.  Espainian 1830an garatu zen literatura erromantikoa errealismoa hasi zelako eta....
Leer más

Ingalaterrako antzerkia 04

Imagen
EUROPAKO ANTZERKI KLASIKOA INGALATERRAR ISABELDAR ANTZERKIA Mendebaldeko imperio erromatarra erori ostean,Erdi Aroan, Antzerki Klasikoa erabat ahaztu zen .Antzerkia , haatik, ez zen guztiz desagertu, ikuskizun bezala (bufoiak,akrobatak eta juglareak ),nola edo hala,gorderik iraun zuen , beti ere, jai erlijiotsuei lotuta: Inauteriak eta Heriotz Dantza . XII.mendean antzerkia ekiza barruetan berpizten da ; kristautasunarekin lotutako jaiak ospatzen ziren : Gabon Gaba eta Aste Santua. Ondoren Elizen arkupeetara irtengo da eta azkemik plazetara. XIV.     mendetik Aurrera Italiako humanisten eskutik,antzerki klasikoak bizkortzen bat izango du. Latinez lehenik ; eta erromantzenan ondoren , irakurtzeko idatzita zegoen (komedia humanistikoa). XV.mendean Gorteko antzerkia jaioko da, inspirazio klasikoa eta gai profanoak izango dituen ikuskizuna. Antzerki Isabeldarra XVI .aren   mende bukaeran prozesu luze batek itxura modernoagoa eman zion Ingalaterrako Antz...
Leer más

Visual thinking 02

 Hola amigos y amigas, en esta entrada os voy a contar someramente mi impresión iletrada sobre las herramientas para trabajar con la técnica de Visual Thinking. Nos han dado dos opciones, a mano o a máquina, es decir, rotulador y papel o aplicación informática. En ambas vías me siento pez, así que como soy tan negado en una técnica como en la otra, dada mi naturaleza de mínimo esfuerzo, voy a plasmar mi primera idea en papel, como trabajaban los antiguos genios del dibujo. Aprovecho la fecha actual, en la que deberíamos estar ensayando el coro para cantar la víspera de Santa Águeda, pero debido a la pandemia este año lo hemos suspendido, voy a intentar plasmar en un papel los seis puntos fundamentales de un mapa visual, el qué, el cuánto, el dónde, el cuándo, el cómo y finalmente el por qué. Con respecto a las aplicaciones informáticas, tengo acceso a una tablet con android, así que he rebuscado -por encima, debo confesar- las aplicaciones existentes y debo confesar que todas me pa...
Leer más