Literatura Unibertsala

EUROPAKO ANTZERKI KLASIKOA INGALATERRAR ISABELDAR ANTZERKIA Mendebaldeko imperio erromatarra erori ostean,Erdi Aroan, Antzerki Klasikoa erabat ahaztu zen .Antzerkia , haatik, ez zen guztiz desagertu, ikuskizun bezala (bufoiak,akrobatak eta juglareak ),nola edo hala,gorderik iraun zuen , beti ere, jai erlijiotsuei lotuta: Inauteriak eta Heriotz Dantza . XII.mendean antzerkia ekiza barruetan berpizten da ; kristautasunarekin lotutako jaiak ospatzen ziren : Gabon Gaba eta Aste Santua. Ondoren Elizen arkupeetara irtengo da eta azkemik plazetara. XIV.     mendetik Aurrera Italiako humanisten eskutik,antzerki klasikoak bizkortzen bat izango du. Latinez lehenik ; eta erromantzenan ondoren , irakurtzeko idatzita zegoen (komedia humanistikoa). XV.mendean Gorteko antzerkia jaioko da, inspirazio klasikoa eta gai profanoak izango dituen ikuskizuna. Antzerki Isabeldarra XVI .aren   mende bukaeran prozesu luze batek itxura modernoagoa eman zion Ingalaterrako Antz...

MAITASUNAREN LIRIKA: TROBALARIEN OLERKIAK TROBADOREAK : Erdi Aro klasikoko, olerkariak eta musikariak ziren. Korronte hau Frantziako hegoaldean sortu zen XII.mendean eta bere eraginez antzeko literatura agertu zen, beste hizkuntza batzuetan. Batez ere, frantsesez, katalanez, gailegoz, portugesez eta alemanez. EZAUGARRIAK : -Egileak, trobadoreak, ezagunak ziren eta musikaz lagunduta zabaltzen zituzten doinuak. -Haien artean nobleak zein plebeioak zeuden. -Trobadoreen entzule gehienak aristokratak ziren, gero eta finagoak eta gudarako grina gutxiagokoak. TROBALARI FAMATUAK : Adam de la Halle, Jaufre Rudel, Ricardo Corazón de León, Martin Codax galiziarra, Rimbaut de Vaqueiras katalana   eta Alfonso X ‘’jakintsua’’ Gaztelako erregea. ALFONSO X Alfonso, ‘’jakintsua’’ deituta ere bai, Gaztela Leoneko erregea izan zen. Ezaguna da bere idazmahai errealarekin egindako obra literarioa, zientifikoa, historikoa eta juridikoagatik. Babestu, gainbegirat...

SARRERA: 1-Zer da literatura greziarra? 2-informazio inportantea 3-Odisea eta pertsonaiak 4-Iliada eta pertsonaiak ZER DA LITERATURA GREZIARRA? • Literatura greziarra Greziaren eta eragineko area geografikoen egile autoktonoek idatzitako hura da; bere dialektoetan osatutako asko. Hedatzen da jatorri horretako idazleetako edo horretako periodo guztietan zehar orduan. Literatura greziarra 300 K.a. aurrekoa da. INFORMAZIO INPORTANTEA: •Bai Ilíada-k bai Odiseak VIII mendean bizi izan ahal izan zela estimatzen duena eransten diote olerkari berari, Homerori, gehienetan K.a., Jonian (gaur Turkiako eskualdea). Hala ere, eztabaidatzen ditu bere egiletasuna, eta barne Homeroren, baita ere pertsona berak bi lanak osa ditzala aukeraren existentzia bera. Eztabaida hauek antzinate grekolatindarreko dira eta garai modernoan zehar jarraitu dute. XX mendean ez du eztabaida hori itxi, baina datazio komunenak|ohikoenak VIII mendea igortzen du K.a. ODISEA: • Greziar epopeia da, k...