Ingalaterrako antzerkia 04

EUROPAKO ANTZERKI KLASIKOA INGALATERRAR ISABELDAR ANTZERKIA

Mendebaldeko imperio erromatarra erori ostean,Erdi Aroan, Antzerki Klasikoa erabat ahaztu zen .Antzerkia , haatik, ez zen guztiz desagertu, ikuskizun bezala (bufoiak,akrobatak eta juglareak ),nola edo hala,gorderik iraun zuen , beti ere, jai erlijiotsuei lotuta: Inauteriak eta Heriotz Dantza .

XII.mendean antzerkia ekiza barruetan berpizten da ; kristautasunarekin lotutako jaiak ospatzen ziren : Gabon Gaba eta Aste Santua. Ondoren Elizen arkupeetara irtengo da eta azkemik plazetara.

XIV.    mendetik Aurrera Italiako humanisten eskutik,antzerki klasikoak bizkortzen bat izango du. Latinez lehenik ; eta erromantzenan ondoren , irakurtzeko idatzita zegoen (komedia humanistikoa). XV.mendean Gorteko antzerkia jaioko da, inspirazio klasikoa eta gai profanoak izango dituen ikuskizuna.

Antzerki Isabeldarra XVI .aren  mende bukaeran prozesu luze batek itxura modernoagoa eman zion Ingalaterrako Antzerkiari, hain zuzen ere, Espainian borrokaren antzerki garaikidea izandakoaren modukoa . Horren aurretik hiru anterki mota zeuden soilik :

1. Erlijio antzerkia
2. Klasikoen moduko anterki landua
3. Konpainia ibiltariek antzezten zituzten antzezlan komikoak

Obra horiek guztiak unibertsitateetan eta jauregietan antzeten ziren.Teatro publikoak beti jo izan ziren kategoria eskaseko jokutzat, eta ostatuetako atarietan antolatzen ziren ,bitarteko urriekin.

Isaberldar antzerkiaren alorrean herri xeheraren gustuko eszen nagusitzea ekarri zuen. Autore garratzitsuenak Kyd, Marlowey,Johnson eta, batez ere , Shakespeare izan ziren;honek Londresko antzerki – bizitzan bere antzerki-formula nagusitu zuen.Shakespeareren sistemak arau klasiko guztiak gainditu zituen (tragikoa eta komikoa ,nahaisis)

Hamlet: Danimarkako printzea William Shakespeare idazle ingelesaren antzerki obra da, 5 ekitaldetako tragedia hain zuzen. 1602. urtean idatzi zuen, eta urtebete beranduago, argitaratu zuten. Shakespeareren lanen artean ezagunena da , eta harekin lotu izan ohi den bakarrizketarik ezagunena aurki dezakegu.

Obra honek itzulpen eta egokitze ugari izan ditu, munduko hizkuntza gehienetan, euskara, Bingen Arretzaga itzuli zuen 1952.urtean. Margolari askok ere gai bera ukitu dute beren lanekin, hala nola, Dela Croisex , Millaisek, Rossettik , Bearbsleik. Musikari dagokionez Scarla Tiren eta Ambroise Thomasek egindako operak dira aipagarrienak; besteak beste Berliof eta Txaikovski.